Eş Baskınlık (Kodominantlık)
Bir karakterle ilgili olan iki genin (alelin) birbirine eşit derecede baskınlık kurması durumudur. Yani iki genin de birlikte fenotipte etkisini göstermesine eş baskınlık denir. Eş baskın olan genler büyük harfle gösterilir.
Örneğin insanlardaki A, B, 0 kan grubu sisteminde, A ile B genleri arasında eş baskınlık durumu vardır.
Yine insanlardaki MN kan grubu sisteminde M ile N genleri arasında da eş baskınlık görülür.
Çok Alellilik
Bir karakterin ikiden fazla gen ile ifade edilmesine çok alellilik denir. Diploit (2n kromozomlu) canlılar çok alellilik gösteren bir karakterle ilgili sadece iki gen taşır.
Çok alellilikte toplam genotip çeşidi sayısını aşağıdaki formülle buluruz.
a) Kaç çeşit genotip oluşabilir?
b) Kaç çeşit fenotip oluşabilir?
Çözüm b: Toplam fenotip çeşidi sayısı için, eğer soruda verilen karakterle ilgili eş baskınlık durumu yoksa toplam gen sayısı (3) fenotip çeşidi sayısına eşittir. Ancak örneğimizde A ile B geni arasında eş baskınlık olduğunu hatırlayınız (A=B>0). Bu durumda toplam gen sayısı (3) + eş baskınlık sayısı (1) bize toplam fenotip çeşidi sayısını verecektir (4).
Çözüm a: Genotip çeşidi sayısı için toplam
gen sayımız A, B ve 0 (sıfır) olmak üzere 3'tür. n= 3 olmak üzere n.(n+1)/2 ise
3.(3+1)/2= 6 çeşit genotip oluşabilir.
Çözüm b: Toplam fenotip çeşidi sayısı için, eğer soruda verilen karakterle ilgili eş baskınlık durumu yoksa toplam gen sayısı (3) fenotip çeşidi sayısına eşittir. Ancak örneğimizde A ile B geni arasında eş baskınlık olduğunu hatırlayınız (A=B>0). Bu durumda toplam gen sayısı (3) + eş baskınlık sayısı (1) bize toplam fenotip çeşidi sayısını verecektir (4).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder